Kenya imeona ukuaji mkubwa katika ICT katika miaka michache iliyopita. Pamoja na kuongezeka kwa viwango vya kupenya kwa mtandao, nchi imeona kuongezeka kwa biashara ya kielektroniki. Kwa maneno ya busara ya Albert Einsten "imekuwa dhahiri sana kwamba teknolojia yetu imepita ubinadamu wetu”. Kampuni nyingi na watu binafsi wamechagua kuchagua njia tofauti ya shughuli za mtandaoni. Kwa mfano, kumekuwa na ongezeko la mara kwa mara la ununuzi wa rejareja kutoka kwa makampuni kama vile Jumia Kenya, Kilimall Kenya, Masoko na makampuni mengine ya kimataifa kama vile E-bay na Amazon. 

Aidha, Mobile Money nchini Kenya imefafanua upya jinsi biashara zinavyofanya kazi. Kwa hakika, ukuaji wa huduma za kutuma pesa kwa simu umekuwa mkubwa. Ushuru wa sekta hiyo hauendani na ukuaji huu. Mbinu mpya za biashara zimeleta changamoto za ushuru sio tu nchini Kenya, lakini kimataifa pia. Kama ilivyo katika maeneo mengi ya mamlaka, kuna haja ya kupunguza uzuiaji wa kodi ili kupanua wigo wa kodi na kuzalisha mapato zaidi kwa uendelevu. Ni katika suala hili ambapo Mamlaka ya Ushuru ya Kenya iliona haja ya kulitoza ushuru soko la kidijitali. Ushuru unamaanisha kuwa mapato yoyote yanayopatikana nchini Kenya kupitia miamala katika soko la kidijitali yatatozwa ushuru. Soko la kidijitali ni jukwaa linalowezesha mwingiliano wa moja kwa moja kati ya wanunuzi na wauzaji wa bidhaa na huduma kupitia njia za kielektroniki.

Sheria ya Fedha ya 2020 ilianzisha Kodi ya Huduma ya Dijiti (DST) kama ushuru unaolipwa kwa mapato yanayopatikana au kukusanywa nchini Kenya kutokana na huduma zinazotolewa kupitia soko la kidijitali. DST inalipwa kwa asilimia 1.5 ya thamani ya jumla ya muamala na inadaiwa wakati wa kuhamisha malipo ya huduma kwa mtoa huduma. Kwa wakaazi na kampuni zilizo na Uanzishwaji wa Kudumu (PE) nchini Kenya, DST itakuwa ushuru wa mapema utakaotozwa dhidi ya ushuru wa mapato unaopaswa kulipwa katika kipindi cha mwaka wa fedha. Kwa watu wasio wakazi na makampuni yasiyo na Uanzishwaji wa Kudumu nchini, Kodi ya Huduma za Dijitali itakuwa kodi ya mwisho. 

Uchumi wa dunia umehama kutoka kwa matofali na chokaa na katika enzi ya mageuzi ya kidijitali dhana za jadi za ushuru, hazitatumika tena.. Ushuru wa Kidijitali lazima uchukuliwe ili kuzingatia mabadiliko ya hali ya kufanya biashara katika ulimwengu usio na mipaka.

Na Phanice Munandi

Elimu ya Ushuru ya KRA